گزارش برگزاری سیزدهمین نشست هیأت‌پژوهی

یکی از کارشناسان حوزوی گفت: امر هیأت یک امر کاملا مردمی است و یک بحث دستوری و امری نیست، بر همین اساس هرکسی که بخواهد تعاملی میان هیآت مذهبی ایجاد کند، باید با همان نگاه هیأتی وارد شود و با نگاه سازمانی و دستوری این امر امکان پذیر نیست.

به گزارش جامعه ایمانی مشعر، حجت‌الاسلام مجید دایی‌دایی عصر امروز در سیزدهمین نشست هیأت‌پژوهی که در طبقه زیرین مسجد مقام واقع در شبستان کربلا مسجد مقدس جمکران برگزار شد، در خصوص ضرورت تعامل هیأت‌های مذهبی عنوان کرد: اگر هیأت را خوب بشناسیم و به سابقه آن توجه کنیم، به ضرورت تعامل این مجموعه‌های مردمی خواهیم رسید.

وی اضافه کرد: با نگاهی تاریخی به برکات تعامل هیأت‌های مذهبی به نکات مهمی دست پیدا می‌کنیم، یکی از نمونه‌های آن در سال47 است که هیأت‌های ورامین با راه‌اندازی دسته عزاداری به صورت متحد، جرقه‌های آغازین انقلاب اسلامی ایران را زدند، همچنین در سال‌های منتهی به انقلاب اسلامی نیز تاثیر هیأت‌های مذهبی در جریان‌دهی به خوبی بارز و مشخص است.

این پژوهشگر حوزوی بیان کرد: در زمان معاصر نیز نمونه تعامل مؤثر هیأت‌های مذهبی در فتنه 88 است چرا که این مجموعه‌ها با جهت‌دهی درست و تعامل مناسب توانستند فتنه را جمع و آرامش را در کشور برقرار کنند.
وی ادامه داد: در قرآن کریم امر به تعاون شده است و تعامل هیأت‌های مذهبی یکی از مصادیق تعاون است؛ اگر در بعد دشمن‌شناسی نیز وارد شویم، ضرورت تعامل هیآت مشخص می‌شود چراکه اکنون دشمنان نیز جبهه‌های مختلف را شبکه‌سازی کرده است.
دایی دایی رشد و توسعه هیأت‌ها را نیازمند تعامل دانست و تصریح کرد: با توجه به اینکه هیأت‌ها مردمی هستند و منابع مالی پایداری ندارند، اگر بخواهند رشد و توسعه داشته باشند نیاز به تعاون و تعامل دارند.

وی اضافه کرد: ضرورت پژوهش در موضوع تعامل هیئات مذهبی این است که در گذشته الگوی مناسبی برای این تعامل مشخص و منبع علمی مطلوبی در این مورد تهیه نشده بود به همین علت کاری پژوهشی در این راستا انجام شده و به الگویی مناسب رسیده‌ایم.
این پژوهشگر حوزوی اظهار کرد: در این پژوهش زاویه نگاه مسئول هیأت و طرف‌های تعامل بررسی شده است؛ امر هیأت یک امر کاملا مردمی است و یک بحث دستوری و امری نیست، بر همین اساس هرکسی که بخواهد تعاملی میان هیئات مذهبی ایجاد کند، باید با همان نگاه هیئتی وارد شود و با نگاه سازمانی و دستوری این امر امکان پذیر نیست.
وی گفت: هر فعالیتی بین دو یا چند هیأت مذهبی شکل گیرد، تعبیر تعامل را دارد؛ تعامل ممکن است در انتها به شبکه‌سازی ختم شود و ممکن است این امر رخ ندهد اما باید به نحوی تعریف شود که منافاتی با رقابت نداشته باشد؛ تعامل به معنای حذف رقابت نیست و این دو موضوع قابل جمع هستند، البته در تعاملات نباید هویت‌های هر هیأتی کمرنگ شود.
دایی دایی تاکید کرد: بنا بر مباحث مدیریت جامعه شناسی و مدیریت، هیأت یک نهاد است و به عنوان سازمان نمی‌توان از آن تعریف کرد؛ وقتی جمعی در کنار یکدیگر به اقامه عزداری می‌پردازند، بعد از مدتی به بعدهای مدیریتی یکدیگر آگاهی پیدا می‌کنند و این باعث می‌شود که نهاد هیئت شکل گیرد و این ظرفیت هیئت در مباحث دیگر نیز ورود کند و کارکرد داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: قطعا فعالیت‌های مذهبی در اولویت و صدر کار هیئات مذهبی قرار دارد اما مسائل مختلفی از جمله مباحث اجتماعی و اقتصادی نیز می‌تواند در دستور کار هیأت قرار گیرد؛ انجام امور اقتصادی و اجتماعی باعث این نمی‌شود که هیأت از قالب خود خارج شود و این نشان‌دهنده بلوغ هیئات مذهبی است.
این پژوهشگر حوزوی گفت: برقراری تعامل چند گام دارد، اولین گام در تعامل، شناسایی است و باید هیئات از یکدیگر شناخت درست داشته باشند؛ برای تعامل عمیق نیاز به شناخت کامل دارند و در غیر اینصورت، تعامل با مشکل مواجه می‌شود؛ برای تعامل قوی و موثر نیاز است که طرفین هم سو باشند و به یک اعتقاد مشترک برسند.
وی افزود: گام دوم در تعامل، برنامه‌ریزی است؛ در برنامه‌ریزی نباید تعامل در یک قالب خاص محدود شود و می‌توان در قالب‌های مختلف تعاملات شکل گیرد؛ همچنین در تعاملات باید به بسترهای تعامل توجه شود، تعاملاتی که در بسترهای مشترک و نزدیک به هم شکل گیرد، موفقیت آمیزتر خواهد بود.
دایی دایی بیان کرد: گام سوم، ایجاد باور درونی برای تعامل است؛ تا باور به تعامل شکل نگیرد، تعامل نیز ایجاد نمی‌شود یا ادامه دار و موثر نخواهد بود؛ باور یک مسئله درونی است و نمی‌توان دستوری این باور را ایجاد کرد.

وی ادامه داد: گام بعدی، آموزش برای ایجاد تعامل است، تعامل آداب و مهارت‌های خاص خود را دارد و باید افراد برای ایجاد تعامل این موضوعات را فرا بگیرند تا تعامل موثر و درستی داشته باشند و در غیر این صورت، تعامل با شکست مواجه می‌شود.
این پژوهشگر حوزوی تصریح کرد: گام دیگر برای تعامل، رفع و دفع موانع تعامل است؛ در تعاملات باید مشکلاتی که باعث ایجاد اختلال در تعاملات و همکاری می‌شود کنار گذاشته شود؛ این موانع ممکن است ناشی از تغییر مدیر هیأت یا تقسیم کار درست در تعاملات باشد.
وی اضافه کرد: بعد از انجام گام‌هایی که عنوان شد، اولین تعامل شکل می‌گیرد، بعد از اولین تعامل باید آسیب‌شناسی صورت بگیرد تا در ادامه، تعاملات موثرتر باشد.
دایی دایی اظهار کرد: اگر تعاملات به صورت پایدار و درست شکل گیرد، هیئات در اتفاقات مختلف اجتماعی می‌توانند تعاملات بزرگ‌تری را شکل دهند و به خدمت رسانی بپردازند؛ نمونه این تعاملات موثر و بزرگ، خدمت رسانی هیئات مذهبی در حادثه سیل و زلزله است.

وی گفت: در تعاملات، موضوع ارزیابی بسیار با اهمیت است، باید بررسی شود که نتیجه تعامل بهتر و مفید تر باشد و اگر در تعاملی، کارکرد هیأت کاهش پیدا کند، مشخص می‌شود که تعامل درست و ثمر بخش نبوده است؛ همچنین در تعاملات باید طرفین تعامل گسترش پیدا کنند و تعاملات گسترده تر شود.